Ουρικό Οξύ, Τριγλυκερίδια, Χοληστερίνη και σάκχαρο αίματος: Η αύξηση τους σε εφήβους και νέους είναι ανησυχητική.
Γράφτηκε από τον/την Δρ. Μοσχοβάκη Αναστασία, Ειδική Παθολόγος
Κατά τη νεανική και εφηβική ηλικία, η υψηλότατη ενεργειακή εφεδρεία του οργανισμού έχει ως συνέπεια, υπό φυσιολογικές συνθήκες, ο μεταβολισμός να λειτουργεί άψογα.
Έτσι κατά την εφηβική και νεανική ηλικία οι διαταραχές του μεταβολισμού που παρουσιάζονται με κύρια συμπτώματα την αύξηση της χοληστερίνης, του σακχάρου ή των τριγλυκεριδίων είναι λιγότερο συχνές συγκριτικά με την ώριμη ηλικία.
Παρά ταύτα κατά την τελευταία δεκαετία παρατηρείται αυξανόμενη και ανησυχητική επίπτωση των μεταβολικών αυτών διαταραχών στους νέους. Η απομάκρυνση από τα παραδοσιακά μεσογειακά πρότυπα διατροφής, η καθιστική ζωή, η παχυσαρκία, η κατάχρηση αλκοόλ, η υιοθέτηση ακραίων διατροφικών προτύπων με απότομες αυξομειώσεις βάρους σε συνδυασμό με κληρονομικούς παράγοντες ενοχοποιούνται κυρίως για το φαινόμενο.
Tα συνήθη χαρακτηριστικά των μεταβολικών αυτών διαταραχών που μπορεί να εμφανίζονται μεμονωμένα ή σε συνδυασμό σε εφήβους και νέους έχουν ως εξής:
• Σάκχαρο αίματος: Το σάκχαρο του αίματος είναι ένα «είδος ζάχαρης» που η κυκλοφορία του αίματος μεταφέρει σε όλα τα κύτταρα του σώματος για να παρέχει ενέργεια. Το σάκχαρο του αίματος προέρχεται από τα τρόφιμα που τρώμε, αλλά δεν ίδιο με την κοινή ζάχαρη που υπάρχει στα supermarkets. Σπάνια το σάκχαρο αίματος εφήβους και νέους ενηλίκους εκτείνεται σε διαβητικά επίπεδα. Στις ηλικιακές αυτές ομάδες, συνηθέστερα η διαταραχή του σακχάρου χαρακτηρίζεται από επίπεδα σακχάρου 100-120 mg/dl, όταν πρόκειται για σάκχαρο νηστείας και 140-170 mg/dl όταν πρόκειται για μεταγευματικό σάκχαρο. Το αυξημένο σάκχαρο στο νέο άνθρωπο, μπορεί να εξελιχτεί σε διαβήτη, ενώ έχει ενοχοποιηθεί και για αυξημένο καρδιαγγειακό κίνδυνο.
• Χοληστερίνη: Η χοληστερίνη είναι μια λιπαρή ουσία η οποία παίζει σημαντικό ρόλο στην καθημερινή λειτουργία του οργανισμού. Παρά το γεγονός ωστόσο ότι η χοληστερίνη έχει σημαντικό ρόλο στην παραγωγή ορμονών και στην ομαλή διεξαγωγή πληθώρας βιοχημικών φαινομένων, η υπερβολική άθροισή της μπρεί να προκαλέσει προβλήματα όπως λιθίαση χολής. Το τμήμα της χοληστερόλης που ονομάζεται LDL χοληστερόλη, κινδυνεύει να προκαλέσει βλάβες σε αγγεία όλου του σώματος όπως σε αγγεία του εγκεφάλου, των νεφρών, της καρδιάς, των άκρων (¨κακή χοληστερίνη¨). Συνηθέστερα όταν διαταράσσεται η χοληστερόλη στο νέο άνθρωπο, το εύρος της διαταραχής είναι μεταξύ 220 και 350 mg/dL με την LDL χοληστερόλη από 150-240 mg/dL.
• Tριγλυκερίδια: Τα τριγλυκερίδια είναι λιπίδιο του οργανισμού και αποτελούν τη μορφή με την οποία ο οργανισμός αποθηκεύει το λίπος στον λιπώδη ιστό για να το χρησιμοποιήσει σε περιόδους αυξημένων αναγκών για τις μεταβολικές του ανάγκες. Τα τριγλυκερίδια είναι εστέρες γλυκερόλης με λιπαρά οξέα. Απορροφώνται εξωγενώς από τον οργανισμό μέσω των τροφών όταν καταναλώνονται λιπαρά τρόφιμα, συντίθενται όμως και στον οργανισμό με ενδογενείς μηχανισμούς βιοσύνθεσης. Τα υψηλά τριγλυκερίδια ενοχοποιούνται για παγκρεατίτιδα και βλάβες αγγείων. Συνηθέστερα όταν διαταράσσονται τα τριγλυκερίδια στο νέο άνθρωπο, το εύρος της διαταραχής είναι μεταξύ 150 και 300 mg/dL.
• Ουρικό οξύ: Το ουρικό οξύ είναι μια χημική ουσία που παράγεται στον οργανισμό από την διάσπαση των πουρινών. Οι πουρίνες είναι μέρος της χημικής δομής των γονιδίων μας και γονιδίων φυτών και ζώων και υπάρχουν σε όλα τα κύτταρα του σώματος και σε όλα σχεδόν τα τρόφιμα. Οι πουρίνες αθροίζονται στο σώμα λόγω της ενδογενούς σύνθεσης των πουρινών που γίνεται ανεξάρτητα από την διαιτητική κατανάλωση πουρινών και λόγω πρόσληψης μέσω τροφών (πχ. υπερκατανάλωση αλκοόλ, κρέατος). Κανονικά το σώμα αποβάλλει το επιπλέον ουρικό οξύ κατά κύριο λόγο μέσω των νεφρών και μέσω των νεφρών στα ούρα. Συνηθέστερα όταν διαταράσσεται το ουρικό οξύ στο νέο άνθρωπο, το εύρος της διαταραχής είναι στον άντρα 8-9,5 mg / dL και στην γυναίκα 7,5-8,5 mg/dl. Το αυξημένο ουρικό οξύ ενοχοποιείται για βλάβες αρθρώσεων και νεφρών.
Ο συνδυασμός διαιτητικής αγωγής-βοτανικών φαρμάκων ευρίσκονται στην πρώτη γραμμή θεραπείας που αφορά τα μεταβολικά προβλήματα του νέου ανθρώπου. Η ελάχιστη δόση χημικών φαρμάκων έχει θέση σε σοβαρότατες περιπτώσεις.
Δρ. Αναστασία Μοσχοβάκη
Ιατρός-Ειδική-Παθολόγος
